نواحی مختلف بدن به‌دلیل برخورد با اجسام سفت، اصابت وسیله سنگین، تزریقات و دلایل دیگر دچار کبودی می‌شود. کبودی ظاهر ناخوشایندی دارد و اغلب مدت زیادی طول می‌کشد تا برطرف شود.
پوست بعضی از افراد مستعد کبودشدن بوده و به‌سرعت لکه‌های کبودی برروی نواحی مختلف بدن آنها ظاهر می‌شود. برای رفع کبودی فوری بدن از راهکاری مختلف خانگی یا استعمال کرم و پماد می‌توان کمک گرفت.
در ادامه درباره دلایل ایجاد کبودی و روش‌های درمان سریع آن توضیح می‌دهیم.
دلیل کبودشدن بدن چیست؟
هنگامی که یک رگ خونی آسیب ببیند، خون در زیر پوست جمع شده و به‌صورت کبودی خود را نشان می‌دهد. زمین‌خوردن، برخورد اشیا با بدن، مکیده‌شدن پوست و به‌طور کلی، هر عاملی که به پوست فشار وارد کند، باعث بروز کبودی می‌شود.
اگر فشار زیادی به عضله و بافت زیر پوست وارد شود، خونریزی گسترده و عمیقی در زیر پوست ایجاد می‌کند که بهبود جای کبود آن به چند هفته زمان نیاز دارد. اغلب کبودی‌ها ظرف چند روز التیام پیدا می‌کنند.
ایجاد کبودی‌های متعدد، گاهی به‌دلیل کمبود ویتامین C, K و عفونت است. اگر تعداد و وسعت آن بیش از حد شود، باید به پزشک مراجعه کرد.
بدن افراد مسن، بیشتر دچار کبودی می‌شود، زیرا که افزایش سن، رگ‌های خونی و پوست را نازک و ضعیف می‌کند. راحت و سریع کبودشدن بدن امکان دارد به دلایل ژنتیکی باشد.
یکی از دلایل کبودی بدن مصرف بعضی از داروها است، بعضی از داروهای شیمیایی و گیاهی عوارضی مانند ضعیف‌شدن رگ‌های خونی، تغییر عملکرد آنها، رقیق‌کردن خون و افزایش خطر خونریزی را در پی دارند. این داروها عبارت‌اند از:
- داروهای رقیق‌کننده خون: آسپرین، وارفارین، هپارین، ریواروکسابان، دابیگاتران و آپیکسابان
- داروهای گیاهی: ژنکیو بیلوبا، بابونه گاوی و جنسینگ
- داروهای حاوی گلوکوکورتیکوئیدها و کورتیکواستروئیدها
- بعضی از داروهای ضدافسردگی مانند فلوکستین و سیتالوپرام
- مصرف زیاد زنجبیل، سیر و نخل اره‌ای (Saw Palmetto)
- پوست درخت بید
اگر با مصرف این داروها، بدن‌تان دچار کبودی شدید شد، هرگز به‌طور خودسرانه مصرف آنها را قطع نکنید. توجه داشته باشید که با دریافت نوبت از طریق سامانه نوبت دهی پزشکان و مراجعه به دکتر رفع کبودی فوری حاصل خواهد شد.
پزشک با بررسی وضعیت کبودی‌ها و وضعیت درمان و بیماری شما، امکان دارد در دوز داروها یا نحوه مصرف آن تجدیدنظر کند. علاوه‌بر عوامل گفته‌شده، موارد دیگری نیز در بروز کبودی نقش دارند.
اثر بیماری‌ها بر کبودشدن بدن
بعضی از بیماری‌ها باعث لخته‌شدن خون و درنتیجه، ایجاد کبودی می‌شوند. مصرف الکل باعث بروز بیماری‌های کبدی مانند سیروز شده و پیشرفت بیماری‌های کبدی، افزایش لخته‌شدن خون و کبودی را در پی دارد.
سایر بیماری‌های موثر بر افزایش کبودی بدن عبارت‌اند از:
- اختلال انعقاد خون: بیماری‌های اختلال انعقاد خون مانند هموفیلی و وون ویلبراند (WWD)، باعث افزایش لخته‌شدن خون و کبودی‌های شدید می‌شود.
- واسکولیت: این بیماری باعث التهاب رگ‌های خونی می‌شود. از دیگر عوارض آن، افزایش خونریزی، ایجاد زخم، کبودی، بروز ضایعات و لکه‌های بنفش برروی پوست است.
- اسکوربوت: این بیماری در اثر کمبود ویتامین C ایجاد می‌شود و علائم آن کبودی ناگهانی بدن، بهبود بسیار کند زخم‌ها و خونریزی لثه است.
کمبود ویتامین K نیز باعث بروز ناگهانی کبودی در بدن می‌شود. تشخیص کمبود ویتامین‌ها در بدن باید حتما به‌وسیله آزمایش خون و توسط پزشک باشد.
- پورپورای پیری: این بیماری اغلب در افراد مسن ظاهر می‌شود. نشانه آن، ایجاد ضایعه‌های قرمز تیره به‌شکل کبودی بوده که بیشتر برروی بازو و دست‌ها دیده می‌شود.
بدن افراد مبتلا به این بیماری فورا کبود می‌شود و باید از پوست خود در برابر آفتاب و ضربه‌خوردن مواظبت کنند.
عوامل نشان‌دهنده کبودی بیش از حد و غیرطبیعی
بدن تمام افراد دچار کبودی می‌شود اما این عارضه در برخی از افراد شدت و تعدد بیشتری دارد. اگر علائم زیر را دارید، برای درمان فوری کبودی های بدن توصیه می‌شود به پزشک مراجعه کنید:
- بروز کبودی‌های گسترده و دردناک براثر ضربه‌‌های خفیف و کوچک
- بروز کبودی بزرگ، شدید و دردناک به‌صورت ناگهانی
- بیشتر از ۱۰ دقیقه طول‌کشیدن خونریزی ناحیه دچار بریدگی یا زخم
- نیاز به چند هفته زمان برای ترمیم و رفع کبودی بدن
- بروز کبودی بعد از مصرف دارو
- مشاهده کبودی خیلی سیاه و متورم
برای رفع کبودی فوری باید چه اقداماتی انجام داد؟
برای اثربخش بودن درمان پس از ضربه‌دیدن ناحیه، باید بلافاصله برروی آن کمپرس یخ گذاشته و از کرم‌های ترمیم‌کننده استفاده کرد. درمان کبودی با روش های خانگی هنگامی تاثیر بیشتری دارد که ناحیه مورد نظر قرمز بوده و به کبودی نرسیده است.
یکی از انواع درمان کبودی با روش های خانگی شامل استفاده از کمپرس سرد و گرم و همچنین مصرف قرص مسکن است. اگر ناحیه زیر چشم دچار کبودی شد، در ۲ روز اول کمپرس سرد به مدت ۱۰ الی ۱۵ دقیقه برروی این ناحیه گذاشته و بعد از گذشت ۲ روز، کمپرس گرم را به‌مدت یک روز برروی آن ناحیه قرار دهید.
برای درمان کبودی با روش های خانگی، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- استفاده از یخ: گذاشتن یخ برروی ناحیه ضربه‌دیده مانع از بروز خونریزی و کبودی شده و از تورم پیشگیری می‌کند.
کمپرس یخ را درون حوله تمیز گذاشته و به‌مدت ۱۰ دقیقه برروی ناحیه آسیبدیده قرار دهید. پس از اتمام ۱۰ دقیقه، ۲۰ دقیقه منتظر مانده و دوباره قراردادن یخ را تکرار کنید.
- پد گرم‌کننده: برای پیشگیری از کبودی ناحیه آسیبدیده، می‌توانید از پد گرم‌کننده، حوله گرم یا بطری آب گرم استفاده کنید. قراردادن حوله گرم باعث افزایش گردش خون، بازشدن عضلات و تسکین درد می‌شود.
- قراردادن ناحیه آسیبدیده در بالا: قراردادن اندام کبودشده در بالاتر از سطح عادی باعث کاهش یافتن درد و جریان بهتر خون در آن ناحیه می‌شود.
- بستن اندام کبودشده: بستن ناحیه آسیبدیده با باند الاستیک باعث می‌شود رگ‌های خونی نشت نکرده و کبودی و ورم کاهش پیدا کند.
- عسل: یکی از مهم‌ترین فواید عسل، خاصیت ضدباکتریایی آن است. برای رفع کبودی فوری بدن باید کمی از آن را حرارت داده و برروی ناحیه مذکور قرار داد.
- ترکیب سرکه سفید و آب گرم: ترکیب آب گرم و سرکه سفید و آغشته‌کردن ناحیه کبود به آن، جریان خون را افزایش می‌دهد و کبودی را در مدت ۵ الی ۶ روز ترمیم می‌کند.
- خمیردندان: از مزایای استعمال آن به تقویت گردش خون و رفع لختگی آن باید اشاره کرد. کاهش ورم، و بهبود و ترمیم کبودی از خواص دیگر آن است.
- پیاز و سیر: قراردادن فوری پیاز برروی ناحیه کبودشده، التهاب آن را کاهش می‌دهد و از خون‌مردگی جلوگیری می‌کند. سیر نیز باعث ساخت سلول‌های جدید می‌شود.
- فلفل تند و وازلین: کبودی‌های فاقد بریدگی و خونریزی خارجی را با ترکیب وازلین گرم‌شده و فلفل می‌توان به‌سرعت درمان کرد. کپسایسین موجود در فلفل قرمز باعث تسریع در بهبودی کبودی‌ها می‌شود.
- ویتامینC : از این ویتامین به‌دلیل برخورداری از خاصیت ضد التهابی برای ترمیم زخم‌ها و جراحات استفاده می‌شود. ژل، سرم، کرم و مکمل‌های ویتامین C در تقویت گردش خون و افرایش کیفیت پوست موثر هستند.
بدن به‌دلایل متعددی نظیر ژنتیک، کمبود ویتامین C و K، اصابت به وسیله‌ای، زمین‌خوردن، مصرف برخی از داروها و موارد دیگر امکان دارد دچار کبودی‌های متعدد و غیرطبیعی شود.
برای رفع کبودی فوری از روش‌های خانگی متعدد موثری مانند یخ، پد گرم‌کننده، مصرف ویتامین C، کرم‌ها، عسل، خمیردندان و موارد دیگر می‌توان استفاده کرد. درصورتی‌که کبودی بسیار بزرگ و دردناک بوده و به‌صورت ناگهانی ظاهر شده باشد، باید به پزشک مراجعه کرد.
