آیا پرکاری تیروئید باعث چاقی می شود؟

آیا می دانید پرکاری تیروئید باعث چه عوارضی می شود؟ آیا اینکه می گویند تیروئید پرکار چاق می کند صحت دارد؟ اثر پرکاری تیروئید بر چاقی و لاغری چیست؟ درمان پرکاری تیروئید و لاغری با هم چه ارتباطی دارند؟ آیا قرص پر کاری تیروئید برای لاغری سودمند است؟

اگرچه ممکن است پاسخ دادن به این پرسش ها به این سادگی نباشد اما در این نوشتار، دکتر علیرضا آذرپیکان، فلوشیپ جراحی چاقی، درباره ارتباط پرکاری تیروئید و وزن اطلاعات مفیدی برای شما خوانندگان گرامی گردآوری کرده است.

تیروئید چیست؟

تیروئید یکی از غدد درون ریز بدن است که در ناحیه میانی گردن قرار دارد. تیروئید هم مانند سایر غدد درون ریز بدن، هورمون هایی را در خون ترشح می کند. این هورمون ها در تنظیم میزان انرژی مصرفی توسط سلول های بدن نقش بسیار مهمی ایفا می نمایند.

پرکاری تیروئید چیست؟

گاهی ممکن است میزان ساخت و ترشح هورمون های تیروئید به درون خون، بیشتر از حد طبیعی شود. در این حالت غلظت هورمون های تیروئید در خون بالا می رود. به عبارت دیگر، در این حالت، غده تیروئید بیش از حد لازم برای بدن فعال شده است. هورمون زیادی که غده تیروئید در خون فرد ترشح می کند به مشکلات و علائمی منجر می شود که به آن پرکاری تیروئید گفته می شود.

تیروئید دو هورمون تولید می کند:

• تیروکسین یا T4 و
• تری یدو تیرونین یا T3

علائم پرکاری تیروئید چیست؟

وقتی هورمون های تیروئید در خون زیاد می شوند، به طور کلی، بسیاری از فعالیت ها و روندهای بدن تند و سریع می شود. همین امر باعث بروز علائم پر کاری تیروئید می شود. این علائم عبارتند از:

• نگرانی، اضطراب و عصبی بودن
• تند شدن ضربان قلب
• لرزش دست ها
• تعریق بیش از حد طبیعی
• کاهش وزن و لاغری
• اختلالات خواب یا بی خوابی
• تغییرات اشتها

در حالی که کاهش وزن و لاغری یکی از علائم واضح پر کاری تیروئید به شمار می رود، چگونه پر کاری تیروئید با چاقی ارتباط پیدا می کند؟

آیا تیروئید پر کار چاق می کند؟

وقتی غده تیروئید پر کار می شود، میزان هورمون تولید شده توسط این غده افزایش می یابد. افزایش هورمون T3 با وجود این که اشتهای فرد را زیاد می کند، اما فرد مبتلا به پر کاری تیروئید به طور معمول، وزن از دست می دهد. چرا؟

حتما از بخش های پیشین همین نوشتار به یاد دارید که افزایش غلظت هورمون های تیروئید باعث ازدیاد تولید و مصرف انرژی توسط سلول های بدن می شود. با وجود این که شاید مصرف غذا در فرد افزایش یافته باشد، اما وزن او کم می شود.

قرص پرکاری تیروئید برای لاغری یا چاقی؟!

اکنون یک فرد دارای اضافه وزن را در نظر بگیرید. به دلایل مختلف، مانند التهاب غده تیروئید، این فرد دچار پر کاری تیروئید می شود. پر کاری تیروئید باعث می شود که او لاغر شود و اضافه وزن او بدون این که رژیم بگیرد یا ورزش کند، از بین می رود. او طبق معمول برای آزمایش چکاپ نزد پزشک می رود و از تغییر وزن خود می گوید. پزشک علاوه بر آزمایش های معمول برای چکاپ سلامتی، آزمایش های مربوط به ارزیابی کارکرد غده تیروئید را هم در خواست می کند.

در مرحله اولیه، به طور معمول، برای بررسی کارکرد غده تیروئید آزمایش های زیر برای بیمار نوشته می شود:

• T3
• T4 و
• TSH یا هورمون تحریک کننده تیروئید. این هورمون توسط غده هیپوفیز که در قاعده جمجمه (پایین مغز) قرار دارد ترشح می شود و کارکرد غده تیروئید یعنی میزان ترشح هورمون توسط غده تیروئید را تنظیم می کند.

آزمایش ها نشان می دهد فرد یاد شده به پر کاری تیروئید مبتلا شده است. بنابراین پزشک برای او درمان پرکاری تیروئید را آغاز می کند. بیمار با خوردن قرص پرکاری تیروئید، به تدریج وزن می گیرد. چرا؟

از آن جا که میزان هورمون تیروئید در بدن به حد طبیعی برگشته است، صرف انرژی در بدن هم کم شده است و همین باعث وزن گرفتن بیمار می شود. به عبارت دیگر، این بیماری و اختلال پر کاری تیروئید نیست که باعث اضافه وزن و چاقی می شود بلکه درمان پرکاری تیروئید است که دوباره بدن را آماده وزن گرفتن و اندوختن چربی می سازد.

درمان پرکاری تیروئید

درمان های پرکاری تیروئید به طور کلی به دو دسته تقسیم می شود:

• درمان های جراحی
• درمان های غیر عمل جراحی

برای درمان پرکاری تیروئید با روش های غیر عمل جراحی، یک یا گاهی همه گزینه های درمانی زیر به کار گرفته می شود:

• قرص پرکاری تیروئید یا داروی ضد تیروئید مانند مِتی مازول
• درمان با ید رادیو اکتیو که به زبان انگلیسی به صورت RadioActive Iodine نوشته می شود. مخفف انگلیسی این نوع درمان یعنی RAI گاهی اوقات برای اشاره به این گزینه درمانی، به کار می رود.

به دنبال درمان پرکاری تیروئید، بیماران چاق می شوند!

با آغاز درمان پر کاری تیروئید، بیماران گزارش می کنند که با وجود این که میزان تغذیه، ورزش و تحرک آنها هیچ تفاوتی نکرده است، در حال چاق شدن هستند. این افراد به دنبال پر کاری تیروئید بسیار لاغر شده اند و با درمان پرکاری تیروئید تازه وزن آنها به محدوده طبیعی بر می گردد. اما اگر مراقب کنترل اشتهای خود نباشند و به اندازه کافی تحرک نداشته باشند، باید منتظر اضافه وزن و حتی چاقی پس از درمان پر کاری تیروئید باشند.

باید گفت تقریبا همه پزشکانی که درمان پر کاری تیروئید را تجویز می کنند، به این مسئله اصلا اشاره نمی کنند. اگر بیمار بداند که در واقع، یکی از مسائلی که به دنبال درمان پر کاری تیروئید با آن رو به رو می شود، چاقی است، در تغذیه و تحرک خود دقت بیشتری به خرج می دهد.

با درمان پرکاری تیروئید منتظر چند کیلو اضافه وزن باید بود؟

در یکی از پژوهش های پزشکی که روی بیش از 1300 بیمار مبتلا به پر کاری تیروئید صورت گرفته، اطلاعات جالبی به دست آمد. مردان مبتلا به پر کاری تیروئید به دنبال دریافت درمان، به طور میانگین 8/5 کیلوگرم اضافه وزن پیدا می کنند. این عدد در مورد زنان در حدود 6 کیلوگرم است.

دکتر سید علیرضا آذر پیکان دانش آموخته رشته فوق تخصصی انکو سرجری و لاپاروسکوپی پیشرفته، آماده پذیرش و درمان بیماران مبتلا به چاقی از راه جراحی لاغری هستند. توصیه می شود جهت اطلاعات بیشتر درباره ارتباط چاقی با مشکلات تیروئید و همچنین مشاوره جهت انجام عمل های لاغری، ابتدا مقاله منبع را مطالعه کرده و در صورت تمایل، با پزشک تماس بگیرید.

منبع (Source): «ارتباط چاقی با تیروئید و افزایش وزن»