“آنچه را به دیگران ارائه می‌دهید مهم نیست؛ بلکه نحوه ارائه دادن‌تان مهم است.” بیل گیتس

همه ما تجربه صحبت کردن در یک جمع را داشته‌ایم حال چه جلسه کاری گروهی، چه جمع دوستانه و یا فراتر از آن در جمعی از مخاطبان، نتیجه آن هر چه باشد خوب یا بد علاوه بر اینکه بر خود ما و اعتمادبنفس‌مان تاثیر دارد؛ بر روی نوع نگاه سایر افراد و نحوه برخوردشان با ما نیز تاثیرگذار است. همین دلیل کافی است تا زمانی که اسم سخنرانی به میان می‌آید ترس، اضطراب و نگرانی وجود ما را در بر گیرد. در این مقاله قصد داریم با آموزش تکنیک‌هایی کمی از بار روانی منفی که سخنرانی بر روی دوش شما می‌گذارد کاهش دهیم و شما با آمادگی کامل به محل سخنرانی بروید و بتوانید به خوبی بر اضطراب و استرس‌تان غلبه کنید.

اهمیت سخنرانی

در خصوص اهمیت سخنرانی خوب و سخنران خوب بودن کافی است بدانید که از سمت مجله فوربز سخنوری جزء سه مهارت برتر افراد موفق انتخاب شده است. سخنران خوب بودن مهارتی است که به وسیله آن با ضمیر ناخودآگاه افراد ارتباط می‌گیرید و از طریق نفوذ کلام‌تان می‌توانید بسیاری از اهداف‌تان را پیش ببرید و بدانید که با روح و روان مخاطب در ارتباط هستید. یکی از کلیدی ترین عواملی که منجر به بازاریابی موفق می شود مذاکره است که باید با  فنون مذاکره اصولی و درست پیاده سازی شود. مذاکره در واقع روشی برای رسیدن به توافق است که طی آن یا محصولی به فروش می رسد، یا مشکلی حل می شود و یا یک قرارداد بسته می شود. تمام نتایجی که مذاکره به بار می آورد می تواند به روابط بین دو سازمان، دو فرد و یا فرد و سازمان مرتبط باشد.

۱- برنامه‌ریزی داشته باشید

پیش از شروع برنامه سخنرانی آنچه که در آن جلسه قرار است رخ دهد را پیش بینی کنید و مطالب خود را با استراتژی بر روی کاغذ بنویسید و به آن شکل و نظم دهید. متن سخنرانی‌تان را با یک شروع جذاب و نفس‌گیر آغاز کنید تا با آن بتوانید مخاطب را درگیر مطلب‌تان نمایید. به عنوان مثال با یک آمار عددی شروع کنید و یا از یک داستان و خاطره جالب و هیجان‌انگیز که به موضوع اصلی جلسه ارتباط دارد، کمک بگیرید. داشتن پلن و برنامه سخنرانی به شما اعتمادبنفس می‌دهد و شما تسلط بیشتری بر روی موضوع پیدا خواهید نمود. البته که ممکن است گاهی اوقات جلسه کمی از برنامه خارج شود و با داشتن چند ایده می‌توانید از عهده این موارد نیز بر آیید و هر چه تجربه‌تان بیشتر باشد کنترل موارد خارج از برنامه نیز برای‌تان آسان‌تر خواهد شد.

۲- تمرین کنید

دومین گام تمرین و ممارست است. بعد از اینکه برنامه و استراتژی سخنرانی‌تان را تهیه نمودید حال نوبت آن است که آن متن را بخوانید و تمرین کنید. می توانید در کارگاه‌های فن بیان و یا سخنوری شرکت کنید آن‌ها تمارین زیادی برای بهتر شدن فن بیان در اختیارتان می‌گذارند. از هر فرصتی استفاده کنید و در جمع‌ها صحبت کنید، نیازی نیست در رابطه با موضوعات تخصصی حرف بزنید، یک خاطره و یا داستان کوچک را تعریف کنید و سعی کنید با تسلط کامل بر موضوع کلمات را آرام و شمرده بیان نمایید. برای تسلط بر ترس‌تان در جلسات تیمی برای صحبت کردن داوطلب شوید. اگر برنامه سخنرانی دارید در اولین فرصت متن‌تان را آماده کنید تا فرصت بیشتری برای تمرین داشته باشید.

۳- مخاطب را همراه خود کنید

سعی کنید مخاطبان را وارد بحث خود کنید و به اصطلاح آن‎ها را با خودتان همراه و درگیر نمایید. با این‌کار مخاطب با پیام شما ارتباط برقرار می‌کند و شما نیز احساس تنهایی نمی‌کنید. از افراد حاضر سوال بپرسید و از آن‌ها بخواهید سوالات را جواب دهند و یا نظرات خودشان را بگویند. از کلمات واضح استفاده کنید و منظورتان را شفاف بیان نمایید. از کلماتی همچون “صرفا” و “فکر می‌کنم” کمتر استفاده کنید چرا برخی از کلمات از قدرت شما به عنوان رهبر برنامه می‌کاهند. یک فهرست از مطالب‌تان تهیه کنید و برخی نکات کلیدی هر بخش را کنارش بنویسید و از نگاه کردن و خواندن کلمه به کلمه از روی برگه‌تان خودداری کنید. بین صحبت‌هایتان کمی مکث کنید و سکوت کنید به مخاطب اجازه فکر کردن بدهید و این سکوت‌ها شما را حرفه‌ای تر و با اعتمادبنفس‌تر نشان می‌‎دهند.

۴- از زبان بدن استفاده کنید

زبان بدن بسیار موضوع مهمی است و مخاطب با نشانه‌هایی که از حرکات بدن‌تان می‌بیند متوجه حالات درونی‌تان می‌شود به عنوان مثال اگر استرس داشته باشید و یا عصبی باشید به خوبی از نحوه ایستادن و نوع تنفس‌تان مشخص می‌شود. صاف بایستید و آرام و شمرده نفس بکشید، به چشمان حضار نگاه کنید لبخند بزنید و از ایستادن بر روی یک پا خودداری کنید. کتاب چگونه با هر کسی صحبت کنیم می‌تواند به شما یاد بدهد که در حین جلسات سخنرانی مخاطبان را بشناسید و با هریک چگونه تعامل برقرار کنید. توجه داشته باشید برخی از افراد از تریبون بعنوان محلی برای پنهان شدن استفاده می‌کنند خوب است که گهگاهی در پشت آن قرار بگیرید و از سنگر آن حرف بزنید اما نه همیشه! بر روی صحنه قدم بزنید و با تغییر تن صدایتان و حرکات جالب دست به صحبت‌هایتان هیجان ببخشید.

۵- سخنرانی‌های قبلی‌تان را ببینید

دیدن سخنرانی‌های قبلی بسیار راهکار موثری برای ارتقا مهارت سخنوری است. در صورت امکان ارائه‌ها و جلسات خود را ضبط نمایید و در یک فرصت مناسب با صبر آن‌ها را تماشا کنید ضعف‌هایی که دارید را یادداشت کنید و بر روی آن‌ها بیشتر کار کنید. به عنوان مثال مکث‌هایی که دارید مانند استفاده بیش از حد از “آااآم” و یا “مثلا”. مورد بعدی توجه به زبان بدن‌تان است. آیا زیاد راه می‌روید؟ آیا پای‌تان را زیاد تکان می‌دهید و یا تا آخر جلسه پشت تریبون سنگر گرفته‌اید و پنهان شده‌اید؟ در مورد نحوه صحبت کردن‌تان نیز دقت نظر داشته باشید ببینید در تلفظ کدام کلمات و یا حروف مشکل دارید! مساله پایانی؛ توجه کنید و ببینید عطسه و یا سرفه‌تان را چگونه کنترل کرده‌اید. با آماده کردن لیستی از نقاط ضعف‌تان در سری‌های بعدی به خوبی می‌دانید کدام قسمت نیاز به اصلاح و تمرین بیشتر دارد.

سخن آخر؛ یک تمرین / یک کتاب

زمانی که تصمیم غلبه بر ترس سخنرانی را می‌گیرید و تمارین را شروع می‌کنید به وضوح بهتر شدن عملکردتان را متوجه خواهید شد و خواهید دید که چگونه به سخنرانی شجاع و با اعتمادبنفس تبدیل شده‌اید. در نهایت بعد از رهایی و مقابله با این ترس احساس قدرت وصف‌ناپذیری در وجودتان شکل می‌گیرد. احساس اینکه می‌توانید از این پس بر همه ترس‌هایتان غلبه کنید و پیروز شوید. در این مسیر پرچالش خلاصه کتاب هنر مذاکره تهیه شده توسط تیم بوکاپو می‌تواند بسیار به شما کمک کند. در این کتاب روش‌ها و اصول مذاکره جدید را می‌آموزید. به عنوان تمرین نیز یک بازه زمانی بین شش الی دوازده ماه برای خود در نظر بگیرید که در این زمان حتما باید تبدیل به یک سخنران مسلط و حرفه‌ای شوید. برای تمرین در همه جلسات سخنرانی‌هایی که برگزار می‌شود شرکت کنید و به شیوه سخنوری سخنران توجه کنید و خودتان نیز به عنوان سخنران ثبت‌نام کنید. در برخی از شهرها انجمن‌هایی با این عنوان وجود دارند در آن‌ها عضو شوید و به کمک این روش مهارت سخنوری‌تان را بهبود دهید.