هیپنوتیزم درمانی، هیپنوتراپی یا درمان با استفاده از هیپنوتیزم، به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی برای فوبیا و سایر اختلالات اضطرابی استفاده می شود. با این حال در رابطه با اثرگذاری هیپنوتیزم درمانی همچنان بحث است. زیرا بسیاری از متخصصان بهداشت روان و روانشناس خوب در تهران در مورد اثربخشی آن اختلاف نظر دارند و بسیاری از مراجعان از امتحان کردن آن می ترسند.
نکته بسیار مهم
اگر دچار روان پریشی یا انواع خاصی از اختلال شخصیت هستید ، از هیپنوتیزم درمانی استفاده نکنید ، زیرا می تواند وضعیت شما را بدتر کند. در صورت بروز اختلال شخصیت ابتدا با پزشک عمومی خود مشورت کنید.
هیپنوتیزم درمانی چیست؟
در درمان اختلالات بالینی شاید بهترین کار این باشد که با هیپنوتیزم درمانی شروع نکنید. هیپنوتراپیست ها، مجریانی هستند که در خواندن فکر مردم بسیار عالی عمل می کنند. آنها به دنبال افراد برون گرایی هستند که نمایش بزرگی را برای جمعیت بزرگی به نمایش بگذارند. اینکه آیا سوژه های آنها واقعا هیپنوتیزم شده اند یا نه جای بحث دارد.
هیپنوتیزم درمانی از وضعیت خواب آور استفاده می کند تا به شما کمک کند تا عمیق تر هراس خود را کاوش کنید. در هیپنوتیزم درمانی شما راهنمایی می شوید تا هنگام مواجهه با ترس های خود، در حالت آرامش قرار بگیرید.
در طول جلسه هیپنوتیزم، شما همچنان روی خود کنترل دارید. حتی ممکن است در حین هیپنوتیزم کسی شما را مجبور به انجام کاری خلاف میل شما نکند. در این جلسه همه کارها و اعمال با شما هماهنگ خواهد شد. ممکن است به محیط اطراف خود توجه نکنید، اما همیشه مسئولیت و کنترل اعمال، رفتارها و گفته های خود را به عهده خواهید داشت.
هیپنوتیزم درمانی “ناک اوت شدن” نیست. مواردی را که در طول حالت خواب آور اتفاق بیفتد را به خاطر می آورید، خواب یا بیهوش نخواهید شد و قادر خواهید بود این خلسه خواب آور را بشکنید. با این حال، برخی از افراد ممکن است فراموشی موقتی را برای آنچه در حین هیپنوتیزم گفته و انجام داده اند را تجربه کنند.
هیپنوتیزم درمانی چگونه کار می کند؟
بیشتر اوقات محیط اطراف حواس ما را به خود پرت می کند. خواه تلویزیون باشد، بچه های شما باشند یا همسرتان می خواهد با شما صحبت کند، لذا تمرکز کامل روی خودتان دشوار است. این یعنی ذهن آگاه ما به هم ریخته است. ممکن است نگران پرداخت قبض باشید، نگران پروژه های آینده یا برنامه ریزی شام امشب باشید. حتی ممکن است در طول یک جلسه درمانی، این نگرانی های روزمره تمرکز ما را بهم بریزد.
در حالت هیپنوتراپی، عمیقاً آرام هستید. ذهن شما هوشیار و ساکت است و اجازه می دهد ذهن ناخودآگاه شما عمیقاً روی مسئله تمرکز کند (در این مورد فوبیا). شما آرام تر هستید، و بنابراین در مواجهه با ترس خود پذیراتر هستید. اکثر متخصصان هیپنوتیزم با استفاده از یک سری پیامهای آرامبخش، مانند “شما در امنیت کامل هستید” و “هیچ کس نمی تواند به شما آسیب برساند”، به مراجعان خود اطمینان می دهد که در طول هیپنوتیزم می توانند بدون داشتن واکنش وحشت، با هراس های خود روبرو شوند.
متخصص هیپنوتیزم درمانی ممکن است پیشنهادهایی برای تغییر رفتار ارائه دهد که می تواند به شما کمک کند تا مثلا فوبیا را کنترل کنید. به عنوان مثال، ممکن است به شما یاد بدهد که در طول واکنش های هراسانه، خود را به عنوان یک مشاور حمایتی ببینید، بنابراین یاد بگیرید که به خود و توانایی خود برای عبور از شرایط اعتماد کنید. ممکن است مهارت های مقابله ای شناختی- رفتاری مانند تصاویر هدایت شده و تکنیک STOP به شما آموزش داده شود! تکنیکی که می توانید هنگام مقابله با ترس خود از آن استفاده کنید. حتی ممکن است شما را ترغیب کنند که در مورد اولین باری که فوبیا را تجربه کرده اید و احساست آن لحظه صحبت کنید.
در یک جلسه هیپنوتیزم درمانی چه اتفاقی می افتد؟
هیپنوتیزم درمانی انواع مختلفی دارد و روش های مختلفی برای هیپنوتیزم وجود دارد.
ابتدا، شما با درمانگر خود صحبت می کنید تا در مورد آنچه که به دست خواهید آورد بحث کنید و توافق کنید که درمانگر شما از چه روشی استفاده کند.
بررسی نوع و شدت مشکل
اولین گام در هر روش درمانی تعیین نوع و شدت مشکل شماست. که روانشناس معمولا در جلسه اول با انجام مصاحبه بالینی به این هدف دست پیدا می کند . روان درمانی بر پایه تشخیص درست استوار است و اگر تشخیص به درستی انجام نشود اقدامات درمانی بعدی بیهوده خواهند بود. پس انتظار اینکه در جلسه اول هیپنوتراپیست فرایند درمان را شروع کند؛ بدون آنکه اشراف کاملی به مشکل شما داشته باشد؛ غیرمنطقی و غیراصولی است.
بررسی میزان هیپنوتیزم پذیری شما
پس از آنکه مشکل شما توسط متخصص هیپنوتیزم تعیین شد و به این نتیجه رسید که برای حل آن بهتر است از هیپنوتیزم استفاده کند در گام دوم میزان هیپنوتیزم پذیری شما را تعیین می کند.
میزان استعداد هیپنوتیزم پذیری افراد مختلف متفاوت است و بهترین راه تشخیص آن انجام تست های هیپنوتیزم پذیری توسط هیپنوتراپیست است.
انجام این تست ها عملی و باید به صورت حضوری انجام شوند پس اگر فردی قبل از انجام هرگونه تست یا سئوالی به شما گفت که می تواند شما را هیپنوتیزم کند مطمئن باشید یا از هیپنوتیزم چیزی نمی داند یا قصد فریب شما را دارد. برخی فکر می کنند حتما در حالت هیپنوتیزم باید تجربیات عجیب و غریبی داشته باشند تا مطمئن شوند هیپنوتیزم شده اند در صورتی که استعداد افراد در هیپنوتیزم پذیری متفاوت است که هیپنوتراپیست در جلسه اول با انجام تست های استانداردی آن را بررسی می کند.
البته تجربیات و تمرینات قبلی ممکن است برای برخی از مراجعین این مرحله را حذف یا کوتاه کند.
شروع هیپنوتیزم
پس از انجام تست هیپنوتیزم پذیری و اطمینان از اینکه قابلیت هیپنوتیزم دارید، روانشناس اقدام به هیپنوتیزم کردن شما می کند. هیپنوتیزم کردن و عمیق کردن خلسه می تواند بین 1 تا 5 جلسه طول بکشد که بستگی به میزان استعداد هیپنوتیزم پذیری شما دارد. البته ممکن است درمانگر مرحله 3 و4 را با هم ترکیب کند.
شروع حالت خلسه هیپنوتیزمی
و در نهایت پس از اینکه متخصص هیپنوتیزم شما را وارد خلسه هیپنوتیزمی کرد؛ درمان به کمک هیپنوتیزم شروع می شود. و همانطور که گفتم در این مرحله هیپنوتراپیست باید به کمک یکی از روش های روان درمانی استاندارد مشکل شما را حل کند.
همانطور که مشخص است مهمترین مرحله درمان ، مرحله 4 است چون بیشترین وقت از جلسات را به خود اختصاص می دهد و این مرحله است که مشکل شما را حل می کند. به عبارت دیگر هیپنوتیزم شدن هیچ اثر درمانی ندارد و درمانگر از آن برای درمان شما کمک می گیرد.
پس اگر درمانگر تسلط کافی به اصول روان درمانی نداشته باشد یا اینکه روش درمانی نامناسبی را برای حل مشکل شما انتخاب کند حتی اگر هیپنوتیزور خوبی باشد قطعا مشکل شما حل نخواهد شد. به همین دلیل در مقدمه مطلب تاکید کردم متخصص هیپنوتیزم حتما باید روان درمانگر متبحری باشد. بنابراین حتما به این نکته توجه کنید که به یک مرکز هیپنوتیزم درمانی در تهران مراجعه کنید که متخصصین مجربی داشته باشد و گرنه جلسه درمان به تلقین کردن های ساده محدود خواهد شد که پژوهش ها نشان داده اند تاثیری عمیق و پایدار در مشکلات روانشناختی ندارند.
