مصرف بی رویه مواد مخدر می تواند به صورت مستقیم بر روی سیستم تولید مثل بدن تاثیر گذار باشد و روند بارداری را با مشکلات زیادی مواجه کند. مصرف مواد مخدر برای زنان و مردان به صورت غیر مستقیم نیز مشکلات زیادی را به همراه دارد، زیرا مصرف مواد مخدر می تواند دارای اثرات منفی برای سلامت و سبک زندگی افراد باشد. اثرات منفی مصرف مواد مخدر تنها مربوط به دوران پیش از بارداری نیست و امکان بروز مشکلات جبران ناپذیر برای جنین پس از بارداری نیز وجود دارد. تا انتهای این مقاله همراه ما باشید تا شما را با اصلی ترین علت های نازایی در بانوان معتاد به مواد مخدر آشنا کنیم.
مواد مخدر در باروری زنان چه تاثیری دارد؟
به صورت کلی ناباروری زنان می تواند ناشی از اختلالات زیادی باشد، اما یکی از اصلی ترین دلایل بروز اختلالات در بارداری، مصرف مواد مخدر و داروهای اعتیاد آور است که می توانند عملکرد طبیعی اندام ها را در فرآیند لقاح، مختل کنند. این مورد در مردان بسته به توانایی آن ها در تولید اسپرم و زنده نگه داشتن آن دارد. اما برای شروع باروری در زنان نیاز به فعالیت طبیعی و عواملی چون موارد زیر است:
- دستگاه تناسلی شامل دهانه رحم، رحم و لوله های فالوپ
- غدد تولید کننده هورمون متعدد مانند (تیروئید، هیپوفیز، هیپوتالاموس، آدرنال و تخمدان)
- تخمک گذاری
- سیکل های قاعدگی
کدام مواد مخدر شانس بارداری را بیشتر از سایرین در بانوان کاهش می دهند؟
به خودی خود، تمام مواد مخدر موجود در بازار به نحوی باعث ایجاد اختلال در فعالیت های طبیعی بدن می شوند و عوارضی را به دنبال دارند. اما برخی از مواد مخدر و اعتیاد آور بیشتر از سایرین شانس بارداری را در زنان کاهش می دهند. به عنوان مثال، تحقیقات نشان داده است که مصرف الکل تا حد بسیار زیادی توانایی بارداری را از زنان سلب می کند و این اثرات در صورت مصرف کافئین تشدید خواهد شد. حتی اگر شما الکل هم مصرف نمی کنید، مصرف کافئین برابر با بیش تر از یک فنجان قهوه در روز، توانایی باردار شدن شما را تا حد بسیار زیادی کاهش خواهد داد. علاوه بر این ها، مصرف تنباکو باعث افزایش غلظت مخاط دهانه رحم می شود و همین موضوع باعث جلوگیری از ورود اسپرم به تخمک می شود. به صورت کلی مصرف مواد مخدر و قرص های اعتیادآور می توانند احتمال بارداری برای زنان را به طور متوسط به مدت حتی بیش از یک سال به تاخیر بیاندازند و شانس بارداری در آنان را تا پنجاه درصد کاهش دهند.
علت نازایی در بانوان معتاد به مواد مخدر
مصرف مواد مخدر می توانند به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر روی بارداری زنان تاثیر گذار باشند. اصلی ترین علت نازایی در زنان معتاد، ایجاد اختلال در عملکردهای طبیعی بدن آن ها به شمار می رود. برخی از اختلالاتی که باعث کاهش شانس بارداری در بانوان می شوند عبارت اند از:
- حشیش می تواند چرخه قاعدگی در بانوان را مختل کند و تخمک گذاری در آنان را تا میزان قابل توجهی کاهش دهد.
- مصرف اپیوئیدها، تولید هورمون هیپوفیز و هیپوتالاموس را مختل می کنند و در نتیجه باعث ایجاد بی نظمی در قاعدگی و توقف تخمک گذاری می شوند.
- محرک هایی مانند کوکائین و شیشه (متامفتامین کریستال)، اثرات نامطلوبی بر قسمت های مختلف دستگاه تناسلی می گذارند و باعث سقط جنین می شوند.
علاوه بر این ها، مصرف مواد مخدر و اعتیاد داشتن به آن ها می تواند باعث بروز رفتارهای جنسی پرخطر شوند و در نتیجه بارداری ناخواسته را با خود به همراه داشته باشند. رفتارهای جنسی پرخطر می توانند سبب بروز عفونت های مقاربتی از جمله بیماری التهاب لگن شود که در نهایت ناباروری را برای زنان در پی دارد. همچنین، مصرف مواد مخدر می تواند منجر به بروز رژیم غذایی نامناسب، کاهش وزن، اختلال در خواب، ناتوانی های جسمی و سایر موارد شوند که هر کدام از این ها به خودی خود می توانند باعث ایجاد مشکلاتی چون، اختلال در چرخه قاعدگی و تخمک گذاری شوند.
بانوان معتاد به مصرف مواد مخدر چه زمانی برای بارداری اقدام کنند؟
زنانی که از اعتیاد به مواد مخدر یا اختلالات روانی ناشی از مصرف این مواد رنج می برند، باید به کمپ ترک مواد مخدر مراجعه کنند و تحت نظر پزشک متخصص ابتدا پروسه ترک خود را انجام دهند و سپس برای داشتن بارداری موفق اقدام کنند. در کمپ ترک اعتیاد پزشک مربوطه در ابتدا با در نظر گرفتن نوع ماده مصرفی، میزان یا دوز مصرف، مدت زمان مصرف و سایر موارد، برنامه متناسب با فرد بیمار را در اختیار او قرار می دهد. همچنین بسیاری از مراکز ترک اعتیاد امکانات درمان اعتیاد در دوران بارداری را برای مادران عزیز فراهم می نمایند.
داروهای تجویزی و باروری زنان چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟
تعداد زیادی از داروهای تجویزی مانند داروی تیروئید و داروهای اختلالات سلامت روانی میتوانند به صورت مستقیم بر باروری زنان تاثیر گذار باشند. زنانی که قصد بارداری دارند، پیش از اقدام به بارداری باید پزشک خود را از مصرف این نوع داروها مطلع کنند تا بنابر توصیه پزشک بهترین راه حل برای آنان در نظر گرفته شود. برخی از داروهای تجویزی که عموما باعث ایجاد اعتیاد در زنان می شوند عبارت اند از:
محرک ها (این دارو برای بیماری هایی مانند ADHD و یا اختلال نقص توجه یا بیش فعالی بزرگسالان تجویز می شود)، اپیوئیدها (داروهای ضد درد) و سایر داروهای روان گردان (دارویی که بر شیمی مغز تاثیر میگذارد). داروهای تجویز شده اغلب دروازه ورود به اعتیاد و مصرف غیرقانونی مواد مخدر هستند.
همچنین برخی از داروهای تجویزی برای باروری مردان نیز مشکل ساز است و باعث ایجاد تداخل در فعالیت طبیعی بدن آنها می شوند. بسیاری از این داروها اعتیاد آور هستند. برخی از این داروها عبارت اند از: داروهای مسکن مخدر، محرک ها و داروهای روانگردان. اکثر این داروها برای درمان اختلالات روحی و روانی مورد استفاده قرار می گیرند و در صورتی که شما قصد بچه دار شدن داشته باشید، لازم است تا پزشک خود را نسبت به مصرف این نوع داروهای تجویزی آگاه کنید.
سخن پایانی
با توجه به شیوع اعتیاد به مواد مخدر در زنان، لازم است تا بانوان گرامی از خطرات و عوارض مصرف مواد مخدر برای داشتن یک بارداری موفق آگاهی کافی را داشته باشند. ترک اعتیاد در دوران بارداری دارای پیامدهای روحی و روانی بسیار زیادی است که می توانند تاثیرات جبران ناپذیری را بر روی مادر و جنین بگذارد. به همین خاطر همواره توصیه می شود تا پیش از بارداری، ترک مواد مخدر انجام گیرد تا علاوه بر افزایش شانس داشتن بارداری موفق، خطرات احتمالی برای جنین و مادر به حداقل برسد.
