شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که فردی را در حال تشنج دیده و یا خود آن را تجربه کرده باشید. بسیاری از علائم تشنج به شکل‌های مختلفی ظاهر می‌شوند، از این رو نمی‌توان علت تشنج را به طور کامل مشخص نمود. به هنگام مواجه با فردی که دچار تشنج شده است، می‌بایست پس از آگاهی کامل در خصوص عارضه تشنج و علل آن، تمامی علائم بیمار را بررسی نموده و سپس اقدامات لازم را انجام داد و در اولین فرصت به کلینیک مغز و اعصاب مراجعه کرد. ما در این مقاله قصد داریم نکاتی را در خصوص تشنج و علائم مختلف آن در اختیارتان قرار دهیم و پس از آن با ارائه مطالبی، به سوال علت تشنج چیست ؟ پاسخ خواهیم داد. همچنین با معرفی یک سایت معتبر پزشکی، به شما کمک خواهیم کرد تا بتوانید اقدامات لازم را در مواجهه با فرد در حال تشنج انجام دهید و از بروز پیشامدهای ناگوار جلوگیری کنید.
زمانی که به صورت ناگهانی یک اختلال الکتریکی و کنترل نشده در مغز رخ می‌دهد و عضلات فرد به صورت غیر ارادی به مدت چند ثانیه تا چند دقیقه منقبض می‌شود، در این صورت فرد به اصطلاح دچار تشنج شده است. انجام دادن حرکات نامنظمی مانند تکان دادن دست و پاها و تغییر در احساسات، رفتار و سطح هوشیاری بیمار از جمله علائمی است که به هنگام تشنج به فرد دست می‌دهد. البته ناگفته نماند همه اختلالات مغزی موجب تشنج نمی‌شوند، از این رو بررسی علائم بیمار می‌تواند در رسیدن به پاسخ این سوال که علت تشنج چیست ؟ کمک به سزایی داشته باشد؛ زیرا با توجه به علت تشنج، کل بدن و یا بخش خاصی از آن درگیر می‌شود.
همانطور که در بخش قبل گفته شد، برای پاسخ به سوال علت تشنج چیست، می‌بایست تمامی علائمی که ممکن است فرد به هنگام تشنج داشته باشد، بررسی نمود. در این بخش می‌خواهیم با اشاره به علائمی که در ادامه به آن می‌پردازیم شما را در امر تشخیص تشنج یاری کنیم. بنابراین اگر فردی را با علائم زیر مشاهده کردید می‌توانید به راحتی تشخیص دهید که فرد دچار تشنج شده است:
- بروز حرکاتی در بازوها، پاها، سر و یا بدن به صورت جهشی و عدم کنترل آن‌ها
- کف کردن دهان
- کاهش و یا از دست دادن سطح هوشیاری
- گاز گرفتن زبان
- سفید شدن چشم‌ها
- خیره شدن به یک نقطه
- آبی و یا قرمز شدن رنگ صورت
- ایجاد فشار در فک
- عدم کنترل روده یا مثانه
- بروز تغییراتی در تنفس
- ایجاد حرکاتی ناگهانی و سریع در چشم‌ها
- استرس
- پاسخ ندادن به تحریکات
- گرفتگی شدید عضلانی
باید خاطر نشان کرد ممکن است در بعضی از بیماران این علائم نسبت به حالت معمول مدت زمان بیشتری طول بکشد و یا در برخی موارد بیمار به مدت یک ساعت یا بیشتر به خواب عمیق برود.
بسیاری بر این باورند افرادی که دچار تشنج می‌شوند به بیماری صرع مبتلا هستند؛ اما باید گفت صرع همیشه علت تشنج نیست. در واقع تشنج انواع مختلفی دارد که بسته به محل وقوع آن در مغز، علائم متفاوتی را از خود نشان می‌دهد. در نتیجه پاسخ به سوال علت تشنج چیست؟ تحت تاثیر عواملی است که می‌بایست پس از بررسی سوابق بیمار آن را شناسایی کرد. ممکن است بیمار پس از سکته مغزی و بیماری‌های عفونتی مانند مننژیت و غیره دچار تشنج شود. اما بازم هم علت تشنج در بسیاری از موارد ناشناخته است. در این بخش می‌خواهیم به عللی که موجب تشنج در فرد می‌شوند، اشاره کنیم.
می‌توان گفت اولین پاسخی که به ذهن هر فردی در مواجه با سوال علت تشنج چیست، می‌آید، بیماری صرع است. همانطور که می‌دانید بیماری صرع جزء بیماری‌های عصبی به شمار می‌آید که انواع مختلفی دارد، اما صرع تونیک – کلونیک که به صرع بزرگ معروف است می‌تواند فرد را دچار تشنج‌های شدیدی کند.
زمانی که دمای بدن کودکان و نوزادان به طور ناگهانی افزایش می‌باید، کودک دچار تشنج خواهد شد. این تشنج که به آن تشنج تب دار نیز گفته می‌شود هنگامی رخ می‌دهد که اطرافیان بیمار پیش از وقوع تشنج متوجه تغییر ناگهانی دمای بدن او نشده باشند.
واکنش‌های دارویی یکی از علت‌های تشنج به شمار می‌آید. در برخی موارد که به ندرت اتفاق می‌افتد، فرد پس از مصرف برخی از داروهای خاص، حملات صرعی همراه با تشنج را تجربه خواهد کرد.
این دسته از تشنج‌ها به دلیل اینکه اختلالات الکتریکی در مغز رخ نمی‌دهد و از عوارض بیماری صرع محسوب نمی‌شود، در دسته تشنج‌های غیرصرعی قرار دارند. در واقع این حملات ناشی از بیماری‌های روانی و فشارهای روحی است که کنترل استرس و روش‌های درمانی روانی می‌تواند به درمان این نوع تشنج‌ها کمک کند.
همچنین شرایط دیگری وجود دارد که منجر به ایجاد تشنج می‌شود؛ از این رو در پاسخ به سوال علت تشنج چیست؟ می‌توان به مواردی مانند مشکلات قلبی، تومور مغزی، سکته مغزی، افت قندخون، افت ناگهانی فشارخون، هاری، نقائص هنگام تولد، آسیب سر، عفونت مغز یا نخاع، نارسایی کلیه (اورمی) و فشار خون بالا در دوران بارداری (اکلامپسی) اشاره نمود. ناگفته نماند برخی از موارد به عنوان یک محرک برای تشنج عمل می‌کنند؛ مانند مصرف مواد مخدر غیر قانونی، الکل و یا استفاده بیش از حد آن، چراغ‌های چشمک زن، کمبود خواب، استرس شدید و… اما در برخی موارد نمی‌توان دلیل و یا محرکی برای تشنج پیدا کرد.
پس از پاسخ به سوال علت تشنج چیست؟ این سوال مطرح می‌شود که آیا می‌توان با آگاهی از علت‌های تشنج، از وقوع آن جلوگیری کرد؟ در پاسخ به این سوال باید گفت برخی از افراد علائمی مانند مشکلات بینایی، طعم عجیب در دهان، تغییر دمای بدن و یا تغییر مردمک چشم را به عنوان علائم هشداردهنده دارند. از این رو در صورت مشاهده این علائم می‌توان فرد را به مکان امنی رساند تا از وقوع تشنج جلوگیری کرد
