به عمل شستشو و پوشاندن زخم با استفاده از تجهیزات پانسمان بانداژ یا پانسمان کردن گفته میشود. پارامترهای متعددی از قبیل سن، نوع پوست، نوع زخم و شدت زخم بر زمان بهبودی و ترمیم آن اثر میگذارند. اما در هر صورت مراقبت از زخم و جلوگیری از عفونت آن مهمترین کاری است که باید انجام شود. در این مقاله ضمن آموزش مراحل پانسمان کردن صحیح، شما را با انواع تجهیزات پانسمان آشنا میکنیم. پس لطفاً تا پایان همراه ما بمانید.
انواع تجهیزات پانسمان
آشنایی با تجهیزات پانسمان جهت انجام یک پانسمان صحیح و اصولی بسیار ضروری است. موارد زیر مهمترین وسایل مورد نیاز برای پانسمان کردن هستند.
- انواع باند پزشکی (باند پانسمان، باند کشی، باند سوختگی)
- بتادین
- گاز استریل
- چسب پانسمان
- گچ و باند زیر گچ
- نخ بخیه
- دستکش، پنس، قیچی
آموزش پانسمان کردن
به هر نوع پارگی و از هم گسیختگی در بافت پوست، زخم گفته میشود. زخمها با توجه به زمان مورد نیاز برای ترمیم ممکن است حاد یا مزمن باشند. بهعلاوه آنها را از لحاظ اندازه به زخم سطحی و عمیق دستهبندی میکنند. بر اساس علت بهوجود آمدن زخم نیز انواع زخمهای فشاری، دیابتی، عروقی، سوختگی و جراحی را داریم.
زخمها در هر شدت، اندازه و به هر علتی که به وجود آمده باشند، به مراقبت نیاز دارند. اولین و مهمترین کار پوشاندن زخم و جلوگیری از عفونت آن است. جهیزات پانسمان و روش صحیح استفاده از آنها مانع از عفونت زخم میشود و در تسریع روند بهبودی زخم نقش بهسزایی دارند.
مرحله اول: آماده سازی تجهیزات پانسمان
توجه داشته باشید که در وهله اول تمامی تجهیزات پانسمان باید ضدعفونی شده و استریل باشند؛ زیرا استفاده از وسایل کثیف و آلوده باعث وخیم شدن زخم میشود و عواقب ناخوشایندی را به همراه خواهد داشت. همچنین قبل از پانسمان دستان خود را به خوبی شستشو دهید و از دستکش مناسب استفاده کنید.
مرحله دوم: کنترل خونریزی با استفاده از گاز استریل
با استفاده از گاز استریل سطح زخم را به خوبی تمیز کنید. سپس با کمک همین وسیله سعی کنید تا حدودی حجم خونریزی را کنترل کنید. گاز استریل (Gauze) یک پارچه فوق نازک و توری مانند است. گازهای استریل در بخشی از پانسمان و عملهای جراحی به کار برده میشوند. انواع گاز استریل وازلینه، دندانپزشکی و توپی وجود دارد که بسته به نیاز باید از نوع مناسب بهره گرفت.
مرحله سوم: ضد عفونی کردن محل زخم
در این مرحله با استفاده از پنبه آغشته به بتادین محل زخم را ضد عفونی کنید. نحوه تمیز کردن زخم باید به آرامی صورت گیرد. Betadine یک محلول ضدعفونیکننده است که به منظور استریل کردن و گندزدایی موضع مورد نظر به کار گرفته میشود. بتادین در دو نوع سبز و قهوهای یا اسکراب تولید میشود که هرکدام کارایی متفاوتی دارند.
مرحله چهارم: بخیه زدن زخم
اگر زخم شما به بخیه زدن نیاز داشته باشد، باید با استفاده از نخ بخیه محل زخم به خوبی بسته شود. مراحل و نحوه بخیه زدن به تخصص و مهارت نیاز دارد و باید حتما توسط پزشک یا پرستار انجام شود.
این مرحله از پانسمان کردن ممکن است همیشه نیاز نباشد. به عبارتی اندازه، موقعیت، ظاهر بریدگی و مقدار خونریزی در نیاز یا عدم نیاز به بخیه زدن زخم نقش اساسی دارند. اگر زخم ایجاد شده ویژگیهای ذکر شده در زیر را دارد، حتما باید برای بخیه زدن زخم به پزشک مراجعه کنید.
- در صورتی که اندازه زخم بزرگ است؛ اندازه بیش از 12 میلیمتر و عمق بیش از 6 میلیمتر
- در صورتی که محل و موقعیت زخم مستعد عفونت باشد. برای مثال زخمهای اطراف چشم، ناحیه تناسلی، روی صورت و روی مفصلها حتی اگر کوچک باشند باید بخیه شوند.
- اگر زخم به حدی عمیق باشد که خونریزی آن پس از مدت 10 الی 15 دقیقه بند نیاید و به عبارتی خونریزی کم یا متوقف نشود. در چنین وضعیتی معمولاً خون قرمز روشن از محل زخم پاشیده میشود.
- در صورت مصرف داروهای ضد انعقاد خون
لازم به ذکر است که پس از بخیه زدن باند پانسمان باید به طور منظم تعویض شود. مراحل پانسمان روی بخیه با پانسمان روی زخم باز تفاوت چندانی ندارد. تنها باید در هنگام تعویض باند پانسمان با احتیاط عمل کنید و تا زمانی که زخم هنوز ترشح دارد، پیش از پانسمان روی زخم گاز استریل قرار دهید.
مرحله پنجم: بستن یا پوشاندن زخم با استفاده از باند پانسمان
پس از ضدعفونی کردن زخم دو مرتبه باید از گاز استریل استفاده کنید. حواستان باشد که در این مرحله حتی اگر خون به گاز نفوذ کرد آن را برندارید؛ بلکه با تعداد بیشتر سعی کنید خونریزی را کنترل کنید. سپس با استفاده از باند پانسمان زخم را بپوشانید. توجه داشته باشید که بسته به نوع، محل و مساحت زخم باید از باند پزشکی مناسب استفاده کنید. در ادامه همین مقاله انواع باندهای پزشکی را به طور کامل شرح دادهایم.
مرحله ششم: فیکس کردن باند پانسمان
پس از اینکه باند را به خوبی بر زخم قرار دادید، به کمک چسب پانسمان آن را محکم کنید. انواع مختلفی از چسبهای پانسمان در مراکز درمانی به کار برده میشوند. بهترین چسب پانسمان ضد حساسیت است و به راحتی چسبانده و کنده میشود.
بررسی انواع تجهیزات پانسمان و کاربردهای آنها
اکنون که با روش کلی پانسمان آشنا شدهاید. بهتر است انواع تجهیزات پانسمان را به خوبی بشناسید. در این بخش از مقاله توضیحات بیشتری در خصوص انواع تجهیزات پانسمان از قبیل باند کشی، باند زیر گچ و … ارائه میدهیم.
انواع باند پزشکی
استفاده از باند بهعنوان یک وسیله محافظتی از زخمها قدمتی طولانی دارند. به عبارتی در گذشته نیز برای جلوگیری از عفونت زخم و کمک به بهبود آن از باندها استفاده میکردند؛ اما پیشرفت تکنولوژی در این زمینه نیز تأثیر دارد و امروزه شاهد باندهای پزشکی متنوعی هستیم. بهطور کلی پراستفادهترین باندهای پزشکی باند کشی، باند کنار بافت یا باند پانسمان و باند سوختگی هستند.
باندهای دیگری با عناوین باند کنار بافته سفید، گاز پانسمان غلتکی، پانسمان فشاری، پانسمان مثلث و باند لولهای در داروخانهها و مراکز فروش لوازم پزشکی موجود است. هرکدام از این باندها کاربرد خاص خود را دارند و برای زخمها و جراحات مختلفی مورد استفاده قرار میگیرد.
باند کشی چیست و چه کاربردهایی دارد؟
باند کشی با استفاده از الیاف پلیاستر و میزان کمی الیاف پلی اورتان تولید میشود. پارچه باندهای کشی حالت کشسانی دارد و در اندازههای مختلف و با کاربری متفاوت به مصرفکننده عرضه میشود.
باند کشی در درمان برخی مشکلات از قبیل گرفتگی عضلانی، دردهای زانو، شانه و کتف، کشیدگی مفاصل و درد استخوانها کاربرد دارد. محصول مذکور با فشار موضعی بر عضو آسیبدیده منجر به افزایش گردش خون و تسریع روند بهبودی آن عضو میشود. باندهای کشی تاکنون در درمان بسیاری از مشکلات عضلانی و کشیدگیهای ناحیه مفصل مثمر ثمر واقع شدهاند.
پیشگیری از آسیب
یکی از کاربردهای قابل توجه باند کشی پیشگیری از بروز مشکلات و آسیبهای احتمالی به بدن است. بهعبارتی دیگر افرادی که در معرض آسیبهایی همچون ضربه، گرفتگی، کشیدگی مفاصل و … هستند، میتوانند از این بانداژ استفاده و از بروز مشکلات نامبرده جلوگیری کنند.
ویژگیهای باندکشی
- انعطافپذیر
- نرم
- قابل کشسانی
- چندبار مصرف بودن
- قابل شستشو
- قابل استفاده در هنگام خواب
- قابل عرضه در انواع و اندازههای متنوع 5 سانت، 10 سانت، 15 سانت و 20 سانت
- سازگار با اندامهای مختلف (زانو، مچ دست و پا، بازو، کتف و شانه و …)
نحوه استفاده
قبل از استفاده باید موضع مورد نظر را آماده کنید. به این شکل که اگر موضع آسیبدیده دارای زخم است، حتما باید محل زخم را بپوشانید؛ زیرا باندهای کشی استریل نیستند و نباید بهطور مستقیم روی زخم قرار داده شوند.
سپس باند را به آرامی از قسمت پایینتر محل آسیبدیده بپیچید و تا کمی بالاتر از ناحیه مورد نظر ادامه دهید. سپس با استفاده از گیره آن را محکم کنید. نباید در سفت کردن باند زیاهروی کنید؛ زیرا باید هوا به محل آسیبدیده برسد. در ضمن اگر فکر میکنید گیره باند اذیتتان میکند، آن را گره بزنید.
باند سوختگی چیست و چه کاربردهایی دارد؟
زخمهای ناشی از سوختگی بسیار دردآور هستند و بیشتر از هر زخم دیگری در معرض عفونت قرار دارند. لذا بستن و پوشاندن آنها ضروری است. خوشبختانه با پیشرفت تکنولوژی و تولید باندهای سوختگی میتوان از این زخمها تا زمان بهبودی به بهترین شکل مراقبت کرد.
باند سوختگی یکی از تجهیزات پانسمان است که درد ناشی از زخمهای سوختگی را کاهش میدهد و با جلوگیری از بروز عفونت روند درمان زخم را بهبود میبخشد. این وسیله با استفاده از الیاف صددرصد پنبه و در اندازههای مختلفی تولید شده است. ساختار این باند به گونهای است که به راحتی با شکل موضع آسیبدیده سازگار میشود و بدون نیاز به فشار وارد کردن، محل زخم را به خوبی میپوشاند.
ویژگیهای باند سوختگی
- نرم و انعطافپذیر
- قهوهای رنگ
- قابلیت استفاده به مدت دو روز
- بدون پرز و پنبه
- قابلیت اکسیژنرسانی به زخم
انواع باند سوختگی
هنگام خرید باند سوختگی از سایت فروش لوازم پزشکی یا داروخانه، دو نوع باند سوختگی به شما معرفی میشود. باند سوختگی شکلپذیر کنار بافته، باند کرپ سوختگی. ویژگی و کارایی این باندها متفاوت است و باید بسته به شرایط بیمار و با نظر پزشک معالج یا پزشک داروخانه نوع مناسب را به کار ببرید.
- باند کنار بافته ساده: دارای قابلیت جذب عفونت و ترشحات، قابل استفاده برای پانسمانهای معمولی
- باند کنار بافته سوختگی: دارای خاصیت ارتجاعی، در اندازههای گوناگون و قابل استفاده به صورت زاویهدار
- باند کرپ سوختگی: دارای 96 درصد بافت پنبه و با قابلیت جذب بسیار بالای خون، سرم، عفونت و ترشحات زخم
باند پانسمان کنار بافت چیست و چه کاربردهایی دارد؟
باند پانسمان یکی از تجهیزات پزشکی پرکاربرد و قدیمی است که با استفاده از نخ پلی استر تولید میشود. این پارچه بدون بو و عاری از هر نوع مواد شیمیایی است و به منظور بستن زخمها و جراحات پوستی مورد استفاده قرار میگیرد. باند پانسمان غیرقابل نفود است. به این شکل که پُرز و حتی ریزترین ذرات محیط نمیتوانند از آن عبور کنند؛ بنابراین هیچگونه آلودگی به سطح زخم نمیرسد.
باند پانسمان کنار بافت یکی از اقلام ضروری سِت تجهیزات پزشکی و جعبه کمکهای اولیه محسوب میشود. این وسیله دارای چند کاربرد اساسی است.
- جلوگیری از خونریزی زخم
- مراقبت از زخم در برابر نفوذ میکروب و آلودگیهای موجود در محیط
- جلوگیری از عفونت زخم
- تبادل اکسیژن، دی اکسید کربن و بخار آب، کمک به تسریع روند ترمیم و بهبودی زخمهای عمیق
گچ و باند زیر گچ
دو مورد دیگر از اجزای تجهیزات پانسمان گچ و باند زیر گچ هستند. این دو وسیله در روند درمان شکستگی استخوان و پیچ خوردگی مفاصل مورد استفاده قرار میگیرند. در واقع گچها با بیحرکت کردن شکستگی و حمایت از اندام آسیبدیده، درد، تورم و اسپاسم عضلات را کاهش میدهند. از این رو در روند بهبود وضعیت بیمار نقش قابل ملاحظهای دارند.
فایبر گلاس یا گچ پلاستیکی
امروزه ماده جدیدی به نام فایبرگلاس جایگزین گچ شده است. فایبرگلاس به صورت نوارهایی از جنس بافته مخصوص و آغشته به رزین ساخته میشود. این ماده کامپوزیتی سبک و مقاوم است و از طریق حرارت، اندام را گرم نگه میدارد. گچهای فایبرگلاس قابلیت نفودپذیری بیشتری نسبت به گچ معمولی دارند. از این رو هوا را از خود عبور میدهند و به اندام آسیبدیده میرسانند. فایبرگلاس تقریبا به صورت کامل جایگزین گچ شده است.
باند زیر گچ
به الیاف بسیار نازک و شُلی که در زیر گچ و به منظور جلوگیری از تماس آن با پوست مورد استفاده قرار میگیرد، باند زیر گچ میگویند. این وسیله باند ویبرل نیز نامیده میشود. سازندگان این باند را در انواع گوناگونی و با استفاده از متریالی همچون پنبه صدرصد خالص و پلیاستر تولید میکنند. برخی از باندهای زیر گچ نیز مربعی هیدروژلی و ورقهای کشباف نام دارند. باند ویبرل از خشک شدن، حساسیت و ایجاد زخمهای پوستی جلوگیری میکند.
جمع بندی
انواع باندهای پزشکی، قیچی، گاز، چسب پانسمان، پنس، نخ بخیه، بتادین، گچ و …. جزو وسایل مورد نیاز برای پانسمان هستند. برخی از این موارد از جمله باندهای پزشکی انواع مختلفی دارند که بسته به نوع و شرایط زخم باید مورد مناسب را به کار برد.
فروشگاه آنلاین لوازم پزشکی تجهیز گستران ابوریحان با اخذ نمایندگی از بهترین برندهای موجود در بازار ایران و خارج از ایران سعی نموده با جلب رضایت مشتریان عزیز خدمات اسان و باکیفیتی را ارایه نماید.همچنین تجهیزات مانند نخ بخیه پزشکی در انواع مختلف و برندهای مختلف در این شرکت موجود است.