زانوها برای تحرک بسیار مهم و به‌شدت به درد حساس هستند که یکی از آسیب‌هایی که زانو فرد را درگیر می‌کند، زانو پرانتزی است و این بیماری در نوزادان شایع است که معمولاً با رشد نوزادان و شروع به راه رفتن از بین می‌رود؛ بااین‌حال، این وضعیت ممکن است ادامه‌دار باشد.
لذا لازم است شما درباره روش‌های درمان زانوی پرانتزی در کودکان بیشتر بدانید و اگر این دفورمیتی تا سنین بالا ادامه داشت بهتراست مقاله درمان زانوی پرانتزی بزرگسالان را بخوانید که به زبان ساده و جامع به این موضوع پرداخته است اما در اینجا ما به علائم، دلایل و روش درمان آن می‌پردازیم:
زانو پرانتزی چیست؟
زانو پرانتزی به این معنا می‌باشد که یک تراز نادرست در اطراف زانو است که فرد از این نامساوی بودن زانوها رنج می‌برد که می‌تواند در هر سنی چه نوزادی و چه بزرگسالی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
زانو پرانتزی به حالتی گفته میشود که در آن پاهای فرد به بیرون خمیده است و این‌زمانی که مچ پاها کنار هم هستند بیشتر به چشم می‌آید و همچنین این بیماری در بزرگسالان ممکن است نشان‌دهنده راشیتیسم یا بیماری بلونت باشد که در آن زانوها هنگام لمس پاها به هم نمی‌رسند.
آیا بزرگسالان می‌توانند به‌زانو پرانتزی دچار شوند؟
هر فردی در هر سنی می‌تواند به‌زانو پرانتزی دچار شود که این عارضه در میان نوزادان به دلیل نحوه قرارگیری پاهای آن‌ها در داخل رحم رایج است. زانو پرانتزی در نوزادان و کودکان نوپا معمولاً دلیلی برای نگرانی نیست، این‌یک جنبه طبیعی از رشد اسکلتی در نظر گرفته میشود.
پاهای اکثر کودکان تا زمانی که به سن چهارسالگی می‌رسند صاف می‌شوند بااین‌حال، بزرگ‌سالانی که زانو پرانتزی دارند، در معرض خطر ابتلا به آرتروز هستند. ناهماهنگی استخوان درشت‌نی و استخوان ران فشار زیادی بر کشکک وارد می‌کند که باعث میشود غضروف اطراف مفصل زانو (منیسک جانبی و داخلی) سریع‌تر از حد معمول فرسوده شود.
علائم زانو پرانتزی چیست؟
از شایع‌ترین علائم زانوی پرانتزی می‌توان به این اشاره کرد که زانوهای یک فرد درحالی‌که ایستاده و مچ پاها در کنارهم قرارگرفته‌اند، باهم تماس پیدا نمی‌کند. این باعث خمیدگی پاها میشود که اگر بیشتر از سه‌سالگی ادامه یابد، نشان‌دهنده تغییر شکل پاشنه است، پاهای بزرگسالان که به‌صورت خمیده به نظر می‌رسند ممکن است نشانه این بیماری باشد.
چه چیزی باعث ایجاد زانو پرانتزی میشود؟
علل متعدد سندرم زانو پرانتزی از بیماری‌هایی مانند بیماری بلونت گرفته تا شکستگی‌های نادرست بهبودیافته، کمبود ویتامین‌ها و مسمومیت با سرب متغیر است اما اصلی‌ترین دلیل می‌تواند همان درمان نکردن زانوی پرانتزی در کودکی و ژنتیک باشد.
علل زانو پرانتزی در بزرگسالان
اکثر افرادی که در بزرگسالی به بیماری زانو پرانتزی مبتلا می‌شوند از دوران کودکی با آن درگیر بوده‌اند. در بیشتر موارد، به دلیل ژنتیک است، اما زانو پرانتزی می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی مانند کمبود ویتامین D کافی یا مسمومیت با سرب ایجاد شود و همچنین اگر شما یک فرد بالغ با زانو پرانتزی هستید، این بیماری ممکن است به دلایل زیر هم ایجادشده باشد:
راشیتیسم
آسیب به‌زانو
عفونت در زانو
بیماری استخوان شکننده
استئوآرتریت از قبل موجود در زانوها که به آرتریت ساییدگی معروف است
بیماری بلونت
زانو پرانتزی چگونه تشخیص داده میشود؟
به‌طورمعمول پزشک شرح‌حال بیمار را می‌گیرد و معاینه فیزیکی را انجام می‌دهد، بعداز تصویربرداری با اشعه ایکس یا EOS در حالت ایستاده را از استخوان‌های پا از لگن تا مچ پا درخواست می‌کند. تصویربرداری به ارتوپد کمک می‌کند تا مکان، بزرگی و محور ناهنجاری (جایی که خم میشود) را تعیین کند.زانو پرانتزی چگونه درمان میشود؟
ابتدا موارد خفیف در طول زمان توسط متخصص ارتوپد کودکان با دقت مشاهده میشود. همچنین برای اصلاح تدریجی زوایای پاها ممکن است از زانوبندها و بریس‌های اصلاحی استفاده شود، فیزیوتراپی و ورزشهای اصلاحی زانوی پرانتزی نیز نقش مهمی دارد.
کلینیک ارتوپد فنی کوشا که سال‌هاست در زمینه تشخیص و درمان بدون جراحی زانوی پرانتزی به وسیله بریس و دادن برنامه ورزشی پیشگام است نتیجه بسیار خوبی از این روش‌های درمانی گرفته است و درکنار تجربه‌های موفق، از افراد متخصصی چون خانم دکتر آسیه فولادوند منصوری بهره می‌برد.
درمان زانوی پرانتزی در بزرگسالان چگونه است؟
هدف از درمان، اصلاح تراز اندام، توقف پیشرفت بیماری و کاهش خطر انحطاط بیشتر مفصل خواهد بود که در زیر با برخی موارد درمان آشنا می‌شوید:
استئوتومی حاد
استخوان بریده‌شده و اصلاح کامل در اتاق عمل انجام میشود. بیمار به‌طورمعمول صفحه‌ای با پیچ‌هایی دارد که در داخل برای تثبیت استخوان‌های برش خورده قرار می‌گیرد و برای مدت 6 تا 8 هفته تا زمانی که استخوان متحد شود، وزن را تحمل نمی‌کند.
اصلاح تدریجی با استفاده از فیکساتورهای خارجی
پاهای خمیده را می‌توان به‌تدریج با استفاده از یک قاب قابل تنظیم اصلاح کرد. جراح استخوان را برش می‌دهد و یک قاب خارجی قابل تنظیم را باسیم و پین به آن متصل می‌کند. رژیمی تجویز میشود که تنظیمات روزانه‌ای را که باید در قاب انجام شود مشخص می‌کند. بیمار راه می‌رود، می‌خوابد، حمام می‌کند و تمام فعالیت‌های روزانه را با قاب در جای خود انجام می‌دهد.
استخوان به‌تدریج در موقعیت اصلاح‌شده بهبود می‌یابد و بیمار هرچند هفته یک‌بار به پزشک مراجعه می‌کند تا مطمئن شود که همه‌چیز طبق برنامه پیش می‌رود. بر اساس اشعه ایکس پیگیری، پزشک ممکن است برنامه را برای دستیابی به نتایج بهتر اصلاح کند. پس از اصلاح، قاب باید در اتاق عمل برداشته شود.
بهتراست قبل ازاینکه به سراغ درمان به روش جراحی بروید با روش‌های درمان غیر جراحی زانوی پرانتزی کلینیک کوشا HP درمان بی‌دردسر و بدون عوارض را امتحان کنید.
درمان‌های جراحی
در نوجوانان بالغ اسکلتی و در بزرگسالان، استئوتومی درمانی برای صاف کردن پا است که برای تعیین محل و میزان تغییر شکل از اشعه ایکس استفاده میشود. در بیشتر موارد، ساق پا درمان میشود، اما شرایطی وجود دارد که استخوان ران یا هر دو استخوان ران و درشت‌نی درمان می‌شوند. هنگامی‌که تغییر شکل متوسط وجود دارد، استئوتومی معمولاً با تثبیت داخلی تثبیت میشود (صفحه یا میله‌ای که وارد پا میشود).
هنگامی‌که ناهماهنگی شدیدتر باشد، تنظیم مجدد تدریجی اندام از طریق استئوتومی با فیکساتور خارجی انجام میشود. با فیکساتورهای خارجی، پین‌ها به استخوان وارد می‌شوند و از بدن بیرون می‌زنند تا به یک ساختار تثبیت‌کننده خارجی متصل شوند. در برخی موارد، وضعیت زمینه‌ای زانو پرانتزی باعث میشود که یک‌پا کوتاه‌تر از دیگری باشد که این را نیز می‌توان با استفاده از جراحی افزایش طول اندام اصلاح کرد.
آیا زانوی پرانتزی دردناک هستند؟
افراد مبتلابه زانوی پرانتزی اغلب از ناراحتی زانو یا مچ پا شکایت دارند و نگران پیشرفت آرتریت در آینده هستند. بسیاری از جوانان درد کمی دارند، اما نسبت به‌ظاهر پاهای خودآگاه هستند و حتی متوجه خطری که برای بسیاری از آن‌ها وجود دارد، نیستند. در افراد میان‌سال، کاسه پا با انحطاط داخل زانو همراه است که اغلب بسیار دردناک است.
چرا باید زانو پرانتزی را اصلاح و درمان کنیم؟
ممکن است به‌زانوی شما آسیب وارد شود که با تعظیم کردن زانو، بارهای نامتعادلی را تجربه می‌کند که برای تحمل آن طراحی نشده است. این منجر به استرس بیش‌ازحد میشود که منجر به پارگی منیسک داخلی و غضروف مفصلی میشود و می‌تواند باعث درد شود.
در مفصل، غضروف شکاف می‌خورد و لایه‌لایه میشود تا زمانی که استخوان شروع به مالیدن روی استخوان کند. عوامل متعددی افت مفصل زانو را تسریع می‌کنند: چاقی، سابقه خانوادگی آرتریت و فعالیت بدنی بالا؛ به‌عبارت‌دیگر، هم افراد دارای اضافه‌وزن و هم افراد تناسب‌اندام با زانو پرانتزی در معرض خطر هستند!
آیا می‌توان بدون جراحی زانو پرانتزی را اصلاح و درمان کرد؟
می‌توان به کمک بریس‌ها و زانوبندهای اصلاحی در سنین پایین تا سن 18 سال، زانوی پرانتزی را بدون جراحی به کمک تجهیزات ارتوپدی اصلاح و درمان کرد اما به این معنی نیست که بزرگسالان حتماً باید جراحی کنند تا زانوی پرانتزی آن‌ها اصلاح و درمان شود.
بزرگسالان هم برای اینکه جلوی پیشرفت زانوی پرانتزی خود را بگیرند قبل از عمل جراحی بهتراست از بریس اصلاحی زانوی پرانتزی استفاده کنند و برای تقویت ماهیچه‌های خود برنامه‌های ورزشی را دنبال کنند. باید بدانید که در جراحی یک شکاف ایجاد میشود و فاصله‌ای تنظیم میشود تا زانوی پرانتزی، درمان و اصلاح شود اما بزرگسالان به دلیل بالا رفتن سن به سختی و درمت زمان طولانی که همراه با درد است، این استخوان جدید برای پر کردن شکاف ساخته میشود.
در نتیجه جراحی تنها راه درمان و بهترین روش اصلاح زانوی پرانتزی نیست و شما بهتراست قبل از اینکه تصمیم جدی برای عمل جراحی بگیرید به یک مرکز ارتوپدی مثل کلینیک کوشا مراجعه کنید تا معاینات لازم روی زانو و بدن شما صورت بگیرد تا درصورت امکان از عمل جراحی جلوگیری شود، چون جراحی عوارضی را به همراه دارد.
درمان‌های جراحی برای اصلاح زانو پرانتزی چیست؟
روش‌های جراحی مختلفی وجود دارد که برای افراد مختلف بسته به شرایط خاص پاشنه آن‌ها مناسب است. همه شامل استئوتومی (برش و تغییر شکل استخوان) استخوان درشت‌نی (استخوان ساق پا)، استخوان ران (استخوان ران) یا هر دو است. این‌ها به‌عنوان استئوتومی تیبیا و استئوتومی دیستال فمورال شناخته می‌شوند.
روش‌های جراحی اصلاحی زانو پرانتزی عبارت‌اند از:
استئوتومی تیبیا و/یا استخوان ران با تثبیت داخلی صفحه و پیچ
استئوتومی تیبیا با ناخن داخل مدولاری
استئوتومی تیبیا با اصلاح تدریجی با استفاده از فیکساسیون خارجی دایره‌ای
چگونه یک بزرگسال می‌تواند بگوید که زانو پرانتزی دارد؟
اگر شخصی مچ و پاشنه پا را به هم بچسباند اما بین زانوها فاصله داشته باشد، دچار زانو پرانتزی است. شما می‌توانید شدت عارضه را از وسعت فاصله بین زانوها تشخیص دهید. به‌طورکلی، شکاف بیشتر نشان‌دهنده شدت بیماری است؛ بنابراین، باید در اسرع وقت مدیریت شود تا از عوارض بعدی جلوگیری شود تا فرد با مشکلات دیگری روبه
درمان زانو پرانتزی در بزرگسالان
اولین قدم برای درمان زانو پرانتزی گرفتن نوبت از یک پزشک متخصص ارتوپد برای معاینه است. جراحی‌ها، افزایش طول اندام را به‌طور مؤثری زانو پرانتزی را در بزرگسالان درمان می‌کند و قد آن‌ها را افزایش می‌دهد. اگر زانو پرانتزی خفیف باشد با بستن بریس یا ورزش کردن و حرکات کششی درمان میشود و نیاز به جراحی نیست پس تنها راه درمان جراحی نیست، دقت کنید.
جراحی افزایش طول اندام
خب، جراحی افزایش طول اندام به این معناست که با عمل یا ثابت کردن یک دستگاه فلزی در خارج یا داخل استخوان پا انجام میشود، سپس یک برش جراحی در استخوان ایجاد میشود تا امکان اصلاح تغییر شکل را فراهم کند.
سپس می‌توان دستگاه را طوری تنظیم کرد که استخوان‌ها را به موقعیت آناتومیک منتقل کند. این فرآیند اجازه می‌دهد تا استخوان جدید بین شکاف‌ها تشکیل شود. ارتفاع بیشتر و بازسازی استخوان‌ها در طول زمان اتفاق می‌افتد. جراحی افزایش طول اندام همچنین به بازیابی عملکرد و تحرک در اندام‌ها کمک می‌کند.
یک رژیم غذایی سالم نقش مهمی در اصلاح ناهنجاری‌هایی مانند زانو پرانتزی دارد. تمرینات و ورزشهای منظم خاص برای تقویت عضلات و ساق پا نیز ضروری است.
ازجمله مکمل‌های ضروری برای اصلاح زانو پرانتزی می‌توان به ویتامین D و کلسیم اشاره کرد که هرچند وقت یک‌بار در اوایل صبح یا اواخر عصر مصرف کنید.
هیچ‌وقت برای بازگرداندن وضعیت خود دیر نیست شما می‌توانید با مراجعه به پزشکان متخصص و مشورت با آن‌ها وضعیت زانو پرانتزی را اصلاح کنید و مانند بقیه راه بروید. بااین‌حال، این امر مستلزم تعهد به یک سبک زندگی سالم و اراده برای انجام عمل جراحی افزایش طول اندام است.
عوارض جراحی زانوی پرانتزی
زانو پرانتزی طولانی‌مدت در بزرگسالان به‌راحتی می‌تواند عوارض دیگری مانند آرتریت ایجاد کند. بااین‌حال، به‌محض شروع راه رفتن، می‌توان زانو پرانتزی را در نوزادان به‌راحتی مدیریت کرد.
در بزرگسالان، زانو پرانتزی خودبه‌خود برطرف نمی‌شود بلکه ممکن است بدتر شود زانو پرانتزی در بزرگسالان یک عامل خطر مستقل برای انحطاط مفصل زانو و درد است. مطالعات متعدد نشان داده‌اند که اصلاح زانوها قبل از شروع مرحله نهایی آرتریت می‌تواند نیاز به تعویض کامل زانو را به تأخیر بیاندازد یا از آن جلوگیری کند.
