در بسیاری از کشورهای دنیا مردم عادت دارند بعد از غذا نوعی خوراکی به‌عنوان دسر سرو کنند. این عادت یک رسم جاافتاده برای پذیرایی از مهمان نیست، یعنی مردم عادت دارند چه برای مراسم و چه برای وعده‌های اصلی روزانه خود وعده‌ای مجزا تحت عنوان دسر نیز تدارک ببینند. ما ایرانی‌ها چندان نسبت به خوردن دسر پس از غذا پایبند نیستیم اما همگی با رسم سرو ژله به همراه غذای اصلی در مجالس ایرانی آشنایی داریم!

ما دسر را در برنامه غذایی هفتگی خود نگنجانده‌ایم اما به دلیل نامعلوم عادت داریم تا در روز مهمانی برای مهمانان خود ژله درست کنیم، به عبارتی می‌توان گفت ژله شناخته‌شده‌ترین نوع دسر در مهمانی‌های ایرانی است، با این حال ما ده‌ها دستور تهیه دسر ایرانی داریم که حتی شاید تا به حال به این جنبه از کاربردشان فکر نکرده باشید! برای مثال فرنی، یک خوراکی شیرین و خوشمزه با دستور غذای ایرانی که نقل سفره‌های افطار است، فرنی به‌عنوان نوعی دسر ایرانی معرفی می‌شود!

یکی از دلایل مردم در کشورهای مختلف جهان برای سرو دسر پس از غذا، به خصوص سرو دسرهای شیرین، تسریع هضم غذاست! اما آیا این مطلب تنها یک باور عمومی است یا پایه و اساس علمی هم دارد‌؟ ادامه این مقاله قرار است به بررسی این نکته بپردازیم که آیا سرو دسرهای شیرین پس از غذا تاثیری در روند هضم وعده‌های سنگین غذایی دارد یا خیر! به نظر شما وقتی که میدانیم بسیاری از انواع دسرها به دلیل داشتن شکر و کالری نسبتاً بالا می‌توانند زمینه‌ساز چاقی و بالا رفتن وزن باشند هنوز باید به این باور عمومی در رابطه با سرو دسر و هضم غذا اعتماد کنیم؟

دسر چیست؟

به طور کلی و البته به اشتباه دسر به‌عنوان یک خوراکی شیرین یا بافتی ملایم و کالری متوسط شناخته می‌شود که دقیقاً پس از غذا برای هضم زودتر وعده اصلی در حجم کم سرو می‌شود. اما حقیقت این است که دسرها همیشه شیرین نیستند، حتماً کالری متوسط و یا روبه پایینی ندارند، همیشه در حجم کم سرو نمی‌شوند و بهترین زمان سرو آن‌ها دقیقاً پس از وعده اصلی غذایی نیست!

دسرها به‌عنوان یک خوراکی نسبتاً سبک با بافتی ملایم و طعمی شیرین، شور یا پنیری معرفی می‌شوند که ممکن است در بعضی موارد کالری بسیار کم یا کالری نسبتاً بالایی داشته باشند(به خصوص در انواع شیرین)  به طور معمول دسرها اندکی پس از وعده اصلی سرو می‌شوند؛ اما بهتر است این زمان قدری طولانی‌تر در نظر گرفته شود. در ادامه به طور دقیق‌تری درباره زمان مناسب سرو دسر توضیح می‌دهیم.

جالب است بدانید که پزشکان و متخصصان تغذیه از دسرها به‌عنوان یک مکمل بسیار عالی در کنار وعده اصلی یاد می‌کنند و اهمیت آن را برابر با اهمیت پیش‌غذا می‌دانند. اما نباید فراموش کرد که مصرف انواع دسر در حجم زیاد به هیچ عنوان پیشنهاد نمی‌شود. چراکه ممکن است با اضافه وزن همراه باشد!

دسرها و اضافه وزن

یکی از دغدغه‌های اصلی مردم درباره دسر و به خصوص کسانی که تحت رژیم‌های کاهش وزن هستند، افزایش وزن به دنبال مصرف انواع دسر است! مردم می‌ترسند با اضافه کردن دسر به برنامه غذایی هفتگی‌شان و مصرف دسر پس از وعده‌های سنگین روزانه دچار چاقی و اضافه وزن شوند اما این نگرانی تا چه اندازه به جاست؟

این یک حقیقت محض است، هیچ غذایی باعث چاقی شما نمی‌شود مگر اینکه آن را با الگویی اشتباه به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید! درواقع پاسخ ما به این سؤال که آیا دسرها به خودی خود باعث اضافه وزن می‌شوند؟ یک کلمه است، خیر!  دسر به‌خودی‌خود باعث اضافه وزن در شما نمی‌شود بلکه این الگوهای نادرست مصرف این نوع وعده غذایی هستند که موجب اضافه وزن در شما خواهند شد.

درباره دسرهای شیرین باید اضافه کنیم که مواد قندی به آسانی هضم شده و در بدن تبدیل به آب و دی اکسید کربن می‌شوند البته این الگو تنها زمانی درست عمل می‌کند که به حد نیاز از آن‌ها مصرف کرده باشید! اگر به اندازه از انواع دسرهای شیرین استفاده کنید حجم مصرفی به سرعت توسط این الگوی ساده یعنی سوختن و به جا گذاشتن آب و دی اکسید کربن هضم شده و باعث اضافه وزن در شما نمی‌شود. اما فراموش نکنید که اگر بیش ‌از حد نرمال و مجاز بدنتان از مواد قندی مصرف کنید باید به جای انرژی منتظر انباشته‌هایی از تری گلیسیرید در اندام‌هایتان باشید که قطعاً در طولانی‌مدت اضافه وزن را به دنبال دارد.

شما می‌توانید به راحتی با کمک گرفتن از یک اپلیکیشن رژیم غذایی و دادن اطلاعاتی چون قد، وزن و محدوده فعالیت روزانه کالری مجاز روزانه را برای خودتان محاسبه کنید. حالا می‌توانید با یک کالری شماری ساده در طول روز حد طبیعی و نرمال برای مصرف هر نوع ماده غذایی را به دست آورید. طبیعتاً این حد طبیعی برای افراد مختلف با توجه به اطلاعات شخصی و از همه مهم‌تر با توجه به میزان فعالیت روزانه آن‌ها متغیر است.

آیا خوردن دسر در هضم غذا مؤثر است؟

آیا تاکنون با افرادی روبرو شده‌اید که ادعا می‌کنند خوردن دسر پرخوری و مصرف غذاهای چرب را جبران می‌کند؟ این یک توهم است! ما نمی‌گوییم که مصرف دسرها و به خصوص دسرهای شیرین در هضم غذا بی‌تأثیر است؛ اما  نمی‌توان این انتظار را داشت که با خوردن دسر در کسری از ثانیه از شر پرخوری و مصرف چربی و کالری بالای غذاهای سنگین یا فست فودی خلاص شد! دسرها توانایی کاهش اثرات سو چربی غذا را نداشته و ندارند، هرچند که مصرف دسر می‌تواند کمک اندکی به هضم زودتر غذا داشته باشد اما این انتظارات بی‌جاست که بخواهیم سنگینی غذا را با خوردن یک لیوان دسر پاناکوتا جبران کنیم!

بهترین زمان مصرف دسر چه زمانی است؟

میان مردم ما این باور اشتباه شکل گرفته است که دسرها درست هم‌زمان با غذای اصلی بر سر میز آورده شده و دقیقاً پس از وعده اصلی سرو می‌شوند. اما اگر فرهنگ غذایی مردم در کشورهای مختلفی را بررسی کنید متوجه خواهید شد که حقیقت سرو دسر با این باور زمین تا آسمان تفاوت دارد. برخلاف پیش‌غذاهایی مانند سوپ و سالاد که می‌توانند هم‌زمان با وعده اصلی بر سر میز آورده شوند، دسرها هویت مختص به خود را داشته و به‌عنوان یک وعده جدا شناخته می‌شوند. این یعنی فاصله میان سرو غذای اصلی تا سرو دسر با توجه به نوع دسر می‌تواند تا ساعت‌ها طول بکشد! به عبارتی می‌توان گفت دسرها معمولاً با یک وقفه زمانی قابل‌توجه پس از صرف وعده‌های اصلی سرو می‌شوند.

دسر مختص به وعده ناهار و شام است و کسی پس از صبحانه تقاضای دسر ندارد، اما شما می‌توانید یک نوع دسر را به‌تنهایی به‌عنوان صبحانه میل کنید. در کشورهای مختلف انواع خوراکی مانند ژله، پودینگ میوه‌ای، نوعی شیرینی یا پای، سوفله، تارت یا ترکیبی از این نوع خوراکی‌ها را به‌عنوان دسر می‌شناسند. البته بعضی دسرها شناخته‌شده‌تر هستند، برای مثال تیرامیسو با دستور تهیه بسیار ساده یکی از شناخته‌شده‌ترین و البته محبوب‌ترین دسرها در جهان است.

همان‌طور که میدانید مصرف انواع کربوهیدرات برای اکسیداسیون چربی و پروتئین ضروری است و همین مسئله موجب شده تا بهترین زمان مصرف دسر و به خصوص دسرهای شیرین اندکی پس از صرف وعده غذایی اصلی است؛ اما اگر به دنبال بهترین بازه زمانی برای مصرف دسر هستید باید بگوییم که از ۴۰ دقیقه تا ۴ ساعت پس از صرف وعده اصلی بهترین بازه زمانی برای مصرف دسر است.